عبیدالله بن حبحاب سلولیعبیدالله بن حبحاب سلولی، از فرماندهان عصر اموی و حاکم مصر بود که با شورش بربرها مواجه شد و به دلیل شکست در جنگ با آنان از امارت مصر عزل شد و سرانجام به سال ۱۲۳ ق درگذشت. ۱ - معرفی اجمالیعبیدالله بن حبحاب سلولی قیسی، از امرای برجسته و سخنور بود. وی از موالی بنی‌سلول بود و از آغاز کتابت می‌کرد. ۲ - ولایت بر مصردر سال ۱۱۱ ق بر مصر ولایت یافت و در سال ۱۱۶ ق خلیفه، هشام بن عبدالملک او را به افریقیه فرستاد. ۳ - حمله به صقلیهچون به آن منطقه رفت و امور آن‌جا را سر و سامان داد، در تدارک حمله‌ای به صقلیه به فرماندهی حبیب بن ابی‌عبیده فهری درآمد؛ هم‌چنین سپاهی به فرماندهی پسرش، اسماعیل را برای فتح سرزمین سنگال و نیز سپاهی دیگر را به فرماندهی پسر دیگرش عبدالرحمان به منطقه سوس اعزام کرد و حکومت آن‌جا را تثبیت نمود. ۴ - ساخت کارگاه کشتیسازیعبیدالله در «تونس» کارگاهی برای ساختن کشتی‌های جنگی ساخت و نیز مسجد جامع «زیتونیه» را بنیان نهاد. ۵ - شورش بربرهادر روزگار او مذهب اباضیه و صفریه در میان بربرهای مغرب گسترش یافت؛ چرا که این مذهب معتقد به تساوی میان مسلمانان بود و فرقی بین اعراب و بربرها قایل نبود، از آجا که برخی از کارگزارانش، از جمله کارگزار او بر طنجه، عمر بن عبدالله مرادی بدرفتاری و ظلم و جور فراوان پیشه کرد بربرها در سال ۱۲۲ ق به رهبری میسره مدغری قیام کرده و از اطاعت عبیدالله بن حبحاب خارج شدند و به طنجه حمله کردند و پس از تسلط بر شهر «مرادی»، کارگزار عبیدالله را که به آنان ستم روا می‌داشت، به قتل رساندند. ۶ - شکست در نبرد اشرافابن حبحاب در قیروان سپاهی متشکل از نیک‌مردان، اشراف و قهرمانان عرب را آماده کرد تا شورش بربرها را سرکوب کند. این سپاه، در نزدیکی طنجه با سپاهیان بربر به فرماندهی میسره روبه‌رو شدند. در این نبرد بربرها غلبه یافتند و اعراب ضمن تحمّل شکستی خفت‌بار، شاهد مرگ اشراف خود بودند. از این‌رو به این نبرد «نبرد اشراف» گفته می‌شود. ۷ - عزل از امارت مصرهنگامی که خلیفه، هشام بن عبدالملک از حادثه شکست در نبرد اشراف و آن‌چه که بر سر اعراب آمده بود، آگاهی یافت، عبیدالله بن حبحاب را از افریقیه فرا خواند. ابن حبحاب در سال ۱۲۳ ق افریقیه را ترک کرد تا به‌جای وی کلثوم بن عیاض قشیری امارت آن‌جا را عهده‌دار شود. ۸ - وفاتتاریخ دقیق وفات ابن حبحاب معلوم نیست، اما ظاهراً بعد از سال ۱۲۳ ق درگذشته است. [۶]
مؤنس، حسین، فجر الاندلس، ص۱۶۱.
۹ - پانویس۱۰ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۱۸. رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | حاکمان اموی | حاکمان مصر | درگذشتگان سال 123 (قمری) | کارگزاران حکومت مروانیان
|